Μνησικακία: το πάθος που απογυμνώνει τον άνθρωπο από τη Χάρη του Θεού

 

 

                                        (Επιμέλεια: π. Πέτρος Αθανασόπουλος)

 

    Είναι γεγονός πως το ολέθριο πάθος της μνησικακίας απογυμνώνει την ψυχή από τη Θεία Χάρη κι αφήνει πτώμα και τον πιο ενάρετο άνθρωπο. Λέει ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης στη «Κλίμακα»: «Μνησικακία σημαίνει κατάληξις του θυμού, φύλαξ των αμαρτημάτων, μίσος της δικαιοσύνης, απώλεια των αρετών, δηλητήριο της ψυχής, σαράκι του νου, εντροπή της προσευχής, εκκοπή της δεήσεως, αποξένωσις της αγάπης, καρφί εμπηγμένο στην ψυχή, αίσθησις δυσάρεστη πού αγαπάται μέσα στην γλυκύτητα της πικρίας της, συνεχής αμαρτία, ανύστακτη παρανομία, διαρκής κακία» (απόσπασμα από τον 9ο λόγο).

     Ας δούμε ένα περιστατικό από τα παλαιά μαρτυρολόγια της Εκκλησίας μας που αποδεικνύει περίτρανα ότι το συγκεκεριμένο πάθος διώκει τη Χάρη του Θεού και μάλιστα όπως θα δούμε παρακάτω το πρόσωπο που απογυμνώθηκε από τη Χάρη του Θεού ήταν ιερέας.

      Ένας ευσεβής χριστιανός νέος, ο Νικηφόρος, ζούσε σε κάποια πόλη της Ανατολής στα χρόνια του Αυτοκράτορος  Ουαλεριανού (253-259). Στην ίδια πόλη έμενε και κάποιος ζηλωτής χριστιανός Ιερεύς, ο Σαπρίκιος. Οι δυο τους είχαν συνδεθεί με στενή, πολύ στενή πνευματική φιλία. Ο Νικηφόρος, σαν νεώτερος, σεβόταν και υπάκουε τον Σαπρίκιο. Εκείνος πάλι αγαπούσε και συμβούλευε το νέο.

       Αλλ' ο διάβολος, που φθονεί κάθε καλό, έσπειρε ζιζάνια ανάμεσά τους και διέλυσε την ωραία φιλία τους. Ο Σαπρίκιος, ξεχνώντας πως ήταν υπηρέτης του πράου και ανεξίκακου Ιησού, τόσο πολύ μίσησε τον Νικηφόρο, που δεν ήθελε να τον δει στα μάτια του. Πολλές φορές ο αγαθός νέος προσπάθησε να πλησιάσει τον παλιό του φίλο για να του ζητήσει συγγνώμη. Έβαλε κι άλλους μεσίτες για να συνδιαλλαγούν. Μα όλα πήγαιναν χαμένα μπροστά στην πείσμονα άρνηση του  Ιερέως.

Ακριβώς τότε ξέσπασε διωγμός μεγάλος εναντίον των χριστιανών σ' όλη την Ανατολή. Μεταξύ των πρώτων, στην πατρίδα του Νικηφόρου και του Σαπρικίου, έπιασαν τον Ιερέα Σαπρίκιο και τον βασάνισαν για ν' αρνηθεί την πίστη του και να θυσιάσει στα είδωλα. Στην αρχή εκείνος υπέμεινε με γενναιότητα τα μαρτύρια, ομολόγησε με θάρρος την αφοσοίωσή του στο Χριστό και τέλος κλείσθηκε στη φυλακή ώσπου ν' αποφασίσει ο Έπαρχος της πόλεώς του με πιο τρόπο θα τον θανάτωνε.

        Ο Νικηφόρος παρακολουθούσε με αγωνία τις δοκιμασίες του φίλου του κι όταν τον κλείσανε στη φυλακή, έδωσε πολλά χρήματα στο δεσμοφύλακα, για να τον αφήσει να δει τον χριστιανό  Ιερέα. Σαν βρέθηκε κοντά του, έπεσε στα πόδια του και με θερμά δάκρυα τον παρακαλούσε να συμφιλιωθούν για να μη χωριστούν για πάντα, έχοντας έχθρα μεταξύ τους.

 

      - Συγχώρησε με, του έλεγε, εγώ φταίω για όλα.

 

     Μα ο Σαπρίκιος, πράγμα που δεν περίμενε κανείς σε τέτοιες εξαιρετικές στιγμές, έμεινε ψυχρός σαν μάρμαρο κι ασυγκίνητος σαν πέτρα στα παρακάλια του φίλου του κι’ ούτε βλέμμα καταδέχτηκε να του ρίξει. Ο Νικηφόρος έφυγε συντριμμένος από την ακατανόητη στάση του Ιερέως.

       Τέλος, αποφασίστηκε ν' αποκεφαλιστεί ο Σαπρίκιος με ξίφος. Οι δήμιοι τον οδηγούσαν στον τόπο της εκτελέσεως κι ο Νικηφόρος ακολουθούσε από πίσω, ικετεύοντας για συνδιαλλαγή. Έτρεμε στη σκέψη πως σε λίγο ο φίλος του θα περνούσε στην αιωνιότητα, ενώ θα τους χώριζε ένα αγεφύρωτο χάσμα μίσους. Ο Σαπρίκιος όμως εξακολουθούσε να μένει σκληρός, σαν γρανίτης.

       Όταν έφτασε η μεγάλη τιμή, που ο ομολογητής θα κέρδιζε πια το στεφάνι της νίκης και τ' όνομά του θα γραφόταν ανάμεσα στα ονόματα των ενδόξων μαρτύρων, η θεία Χάρη τον εγκατέλειψε. Καθώς ο δήμιος σήκωνε το ξίφος για να του κόψει το κεφάλι, ο Σαπρίκιος ξαφνιάστηκε σαν να ξύπνησε από βαθύ λήθαργο. Τρομαγμένος, ρώτησε για πιο λόγο τον είχαν δεμένο.

 

    -  Είσαι καταδικασμένος σε θάνατο, του είπε παραξενεμένος ο δήμιος, που για πρώτη φορά έτυχε στα χέρια του χριστιανός να δειλιάζει μπροστά στο ξίφος, γιατί αρνήθηκες να θυσιάσεις στους θεούς της πολιτείας.

     - Θυσιάζω! τόλμησε να ξεστομίσει ο αρνητής.

         Ο Νικηφόρος, που με ψυχική αγωνία είχε παρακολουθήσει όλη εκείνη την απίστευτη σκηνή που τόσο γρήγορα ξετυλίσσονταν μπροστά του κι έβλεπε θείο Άγγελο να περιμένει για να στεφάνωσει τον μάρτυρα, μπήκε στη μέση και φώναξε στο δήμιο:

   - Ο  Ιησούς θέλει σήμερα ένα μάρτυρα κοντά Του. Είμαι χριστιανός. Αποκεφάλισέ με.

          Τη θέση του Σαπρίκιου στο μαρτύριο, την πήρε ο  Άγιος Νικηφόρος, ενώ σ' εκείνον τον μνησίκακο προστέθηκε και της αρνήσεως το στίγμα.

 

        Να μία ιστορία αληθινή από τα παλαιά μαρτυρολόγια της Εκκλησίας μας που μας διδάσκει ν’ αποφεύγουμε το πάθος της μνησικακίας και να συγχωρούμε από καρδιάς! Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου μάρτυρος Νικηφόρου στις 9 Φεβρουαρίου.

        Πότε θα καταλάβεις ότι απαλλάχθηκες απ’ αυτή τη «σαπίλα», τη μνησικακία; Απαντά και πάλι ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης: «όχι όταν προσεύχεσαι για εκείνον που σε ελύπησε ούτε όταν του προσφέρεις δώρα, ούτε όταν του στρώσεις τράπεζα, αλλά όταν μάθεις πως του συνέβη κάποια συμφορά, ψυχική ή σωματική, και πονέσεις και κλαύσεις σαν να επρόκειτο για τον εαυτό σου».  Ας μη θεωρήσει κανείς ασήμαντο πάθος την αμνησικακία, γράφει ο ιερός πατήρ. Πολλές φορές συμβαίνει να καταλαμβάνει ακόμη και τους πνευματικούς άνδρες.