Ο βίος της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής της αθληφόρου και το ξωκκλήσι της στο Κιβέρι

                               

      Οι Μάρτυρες γυναίκες υπήρξαν το ίδιο ηρωικές με τους άνδρες, και σε πολλές περιπτώσεις τους ξεπερνούσαν σε θάρρος, ηρωισμό και παρρησία, μπροστά στους δημίους βασανιστές τους! Μια από αυτές είναι και η μεγαλομάρτυς Κυριακή, ένα εύοσμο άνθος πίστεως, ευσέβειας, αγνότητας, ηρωισμού και καρτερίας της αρχαίας Εκκλησίας. Η Αγία Κυριακή είναι ένα από τα ιερά θύματα των τελευταίων αρχαίων διωγμών της Εκκλησίας.

     Γεννήθηκε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας από γονείς Έλληνες χριστιανούς και ευσεβείς και έζησε τον 4ο μ. Χ. αιώνα. Ήταν πολύ πλούσιοι, αλλά δεν είχαν παιδί. Για τούτο και προσεύχονταν αδιαλείπτως στο Θεό να τους χαρίσει το δώρο της παιδοποϊίας. Ο Θεός άκουσε τις δεήσεις τους και πράγματι τους χάρισε ένα χαριτωμένο κοριτσάκι, το οποίο γεννήθηκε ημέρα Κυριακή και γι’ αυτό του έδωσαν το όνομα Κυριακή, που σημαίνει αφιερωμένη στον Κύριο, όπως και η αγία ημέρα Του.

     Η Κυριακή μεγάλωνε μέσα στην ευσέβεια της οικογένειάς της. Από μικρή απέκτησε ακράδαντη πίστη στο Θεό και απέραντη αγάπη για το Χριστό. Εκείνος την προίκισε με σπάνιο σωματικό κάλλος και υπέρμετρη ευγένεια ψυχής, ώστε να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα κορίτσια της μεγαλούπολης, όπου ζούσε. Νωρίς είχε αποφασίσει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο Χριστό, διαφυλάσσοντας την παρθενία της για το Νυμφίο Χριστό.

     Όταν ήρθε σε ηλικία γάμου πολλοί μνηστήρες επιθυμώντας το κάλλος του σώματος και της ψυχής της τη ζήτησαν να την παντρευτούν. Αλλά εκείνη με ευγένεια τους απωθούσε, ομολογώντας την επιλογή της να είναι αρραβωνιασμένη σε όλη της τη ζωή με το Χριστό και να υπηρετεί την Εκκλησία Του στα πρόσωπα των αναξιοπαθούντων ανθρώπων.

      Αλλά η ζωή των Χριστιανών την εποχή εκείνη δεν ήταν εύκολη, διότι η Εκκλησία του Χριστού βρισκόταν σε διωγμό. Όσοι Χριστιανοί συλλαμβάνονταν και δεν δεχόταν να θυσιάσουν στα είδωλα, υποβάλλονταν σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να αρνηθούν την πίστη τους και να θανατωθούν αν επιμένουν.

      Στα χρόνια που ζούσε η Κυριακή, αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο θηριώδης Διοκλητιανός, ο οποίος διέταξε το 303 μ. Χ. τον φοβερότερο διωγμό, χειρότερο από όλους τους προηγούμενους. Χιλιάδες Χριστιανοί συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν σε φρικτά βασανιστήρια και έχυναν το αίμα τους  για το Χριστό. Δημόσιοι υπάλληλοι και στρατιωτικοί έχαναν τα αξιώματά τους και φονεύονταν. Βιβλία καίγονταν, περιουσίες κατάσχονταν, ναοί κατεδαφίζονταν! 

      Κάποιος ειδωλολάτρης δικαστής της Νικομήδειας ήθελε να αρραβωνιάσει την Κυριακή με το γιο του. Όταν εκείνη αρνήθηκε την κατάγγειλε στις αρχές ως Χριστιανούς την ίδια και τους γονείς της.  Ο ίδιος ο αυτοκράτορας διέταξε να υποβληθούν σε σκληρά βασανιστήρια. Τους έδερναν συνεχώς ώσπου να σταματούν οι στρατιώτες από κούραση το ξυλοδαρμό. Αλλά ούτε οι απειλές, ούτε οι κολακείες των ειδωλολατρών έφεραν αποτέλεσμα. Έτσι αποφάσισαν να στείλουν εξορία τους γονείς της στην Μελιτηνή της Αρμενίας και την Κυριακή να σταλεί στον επίσης θηριώδη Μαξιμιανό για ανάκριση.

      Η αγία ομολόγησε με περισσό θάρρος την πίστη της στο Χριστό. Για την ομολογία της παραδόθηκε σε  στρατιώτες να τη βασανίσουν, αλλά έμεινε ακλόνητη στην πίστη της. Ένα βράδυ, στο σκοτεινό δεσμωτήριό της, άκουσε τη φωνή του Θεού να την ενθαρρύνει «Μη φοβάσαι Κυριακή τα βασανιστήρια, το πνεύμα μου είναι μαζί σου»! Κατόπιν παραδόθηκε στον κτηνώδη έπαρχο της Βιθυνίας Ιλαρίωνα, να τη βασανίσει ακόμα περισσότερο, με σκοπό να καμφθεί. Ο Ιλαρίων έδωσε εντολή να την καίνε καθημερινά με αναμμένες δάδες και να την κρεμούν για μέρες από τα μαλλιά. Όμως ο Θεός θεράπευε θαυματουργικά τις πληγές της.

      Τέλος την οδήγησαν σε παρακείμενο ειδωλολατρικό ναό να θυσιάσει στα είδωλα. Όταν την έφεραν στο άντρο αυτό των δαιμόνων, παρακαλούσε το Χριστό να τη βοηθήσει. Και το θαύμα έγινε: δυνατός σεισμός γκρέμισε τα είδωλα, τα οποία έγιναν θρύψαλα. Όμως το γεγονός εξαγρίωσε τους ειδωλολάτρες δημίους και ιερείς. Γι’ αυτό άναψαν φωτιά δίπλα στο βωμό και την έριξαν να καεί. Αλλά οι φλόγες δεν την έκαιγαν! Μετά από αυτό, και με παρακίνηση των αδίστακτων ειδωλολατρών ιερέων, την αποκεφάλισαν. Ήταν μόνο 21 ετών! Δεν υπέκυψε στα φρικτά βασανιστήρια και δεν πρόδωσε την αγία πίστη της. Έφυγε για την Άνω Ιερουσαλήμ ως αγνή και καλλιπάρθενος νύμφη του Χριστού, και ενώθηκε η μακάρια ψυχή της με τον Νυμφίο της αιωνίως!   Η μνήμη της εορτάζεται στις 7 Ιουλίου.     

Το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής στο Κιβέρι

    Μέσα σε ελαιώνες και αρκετές λεμονιές στέκεται αγέρωχο το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής στη θέση «Παλιοχώρι» στο Κιβέρι Αργολίδος με τη δική του ιστορία τα τελευταία 150 χρόνια. Ένα μικρό πανέμορφο εκκλησάκι που ανήκει στον τύπο βασιλικής χωρίς τρούλο, περίπου 30 τ.μ χτισμένο το 1872. Οι κτήτορες του αρχικού ναΐσκου ήταν δύο οικογένειες που ήρθαν από το νησί της Ζακύνθου (Τζάντε ή Φιόρο του Λεβάντε : άνθος της Ανατολής) και αφού εγκαταστάθηκαν στην περιοχή έκτισαν το μικρό ναό αφιερωμένο στην Αγία Κυριακή, φέρνοντας από την Ζάκυνθο εικόνισμα της Αγίας αναγεννησιακής τέχνης το οποίο φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Πρόκειται για τις οικογένειες του Αγγελέτου Παπαδάτου και του Παύλου Βλαχιώτη. Το εκκλησάκι ήταν ιδιωτικό και περίπου το 1902 (τριάντα χρόνια) δωρήθηκε στην Ενορία του Αγίου Ιωάννου Κιβερίου.

      Το πρώτο μέρος του ναού ήταν μέχρι το παράθυρο του δεξιού αναλογίου  που υπάρχει σήμερα. Σ’ αυτό το παράθυρο λοιπόν διακρίνεται η πρώτη κύρια είσοδος του ναού. 

    Ο μικρός αυτός ναός ενώ λειτουργούνταν, κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη από τους Ιταλούς. «Το έτος 1943 κατά την φυγήν των Γερμανικών στρατευμάτων ενεπυρίσθη και αποτεφρώθη», γράφει ο Εφημέριος Κιβερίου π. Αθανάσιος Μπούζιος. Το 1945 ανακαινίσθηκε με δαπάνες των κατοίκων του Κιβερίου. Ανακαινίστηκε και κατά την δεκαετία του 1970 όπου έγινε η προέκταση και πήρε τη μορφή που έχει σήμερα. Ακόμη προστέθηκε και μέρος του αύλειου χώρου που περιβάλλει το ξωκκλήσι.

      Οι πρώτες εικόνες του ναού διασώθηκαν από τον τότε Εφημέριο Ιερέα Αθανάσιο Μπούζιο, αλλά με την ανακαίνιση στη συνέχεια φιλοτεχνήθηκαν καινούργιες και αντικταστάθηκαν οι παλαιές.

      Στο Ναό υπάρχει ωραιότατη μεγάλη εικόνα της Αγίας αναγεννησιακής τέχνης που αγιογραφήθηκε το 1950 με δωρητές τους τους φρεατορύχους (πηγαδάδες) Αργείους.

(Η εικόνα της Αγίας δωρεά των Φρεατορύχων - 1950)

      Όλα τα νέα ζευγάρια του χωριού μας τα οποία ετοιμάζονταν για το μυστήριο του Γάμου, οι μελλόνυφοι δηλαδή, παραμονές του Γάμου τους, μία εβδομάδα πριν, τελούσαν με τον Ιερέα Θεία Λειτουργία στο ναό της Αγίας Κυριακής και αφού είχαν εξομολογηθεί, μεταλάμβαναν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Επικαλούνταν τη χάρη του άνθους της πίστεως, της ευσέβειας, της αγνότητας, του ηρωισμού και της καρτερίας της αρχαίας Εκκλησίας, της Παρθενομάρτυρος Αγίας Κυριακής. Σ’ αυτήν που δεν δέχθηκε τον ειδωλολάτρη μνηστήρα και ο ίδιος την πρόδωσε ως Χριστιανή στις αρχές, σ’ αυτήν που αναδείχθηκε νύμφη Χριστού, προσέτρεχαν οι νέοι με καθαρότητα και τιμιότητα να ζητήσουν τη Χάρη της.

     Επίσης οι παλαιότεροι θα ενθυμούνται ότι στη μνήμη της παραμονή και ανήμερα συγκεντρώνονταν πλήθος κόσμου. Διοργανώνονταν από τους χωριανούς μας πανηγύρεις με ορχήστρες και κρέατα. Στο διπλανό παλιό γήπεδο, εκεί γίνονταν η συγκέντρωση με αρκετό κόσμο.

      Να αναφερθεί ακόμη, έτσι για την ιστορία, πως οι δύο αυτές οικογένειες Παπαδάτου και Βλαχιώτη έφεραν τη σταφίδα στον τόπο μας καθότι στη Ζάκυνθο καλλιεργούνταν η σταφίδα από τον 16^ο αιώνα.

       Ένα πρωινό ή ένα απόγευμα αν κάποιος πάρει την επαρχιακή οδό Κιβερίου-Μύλων, στο ύψος του νέου σταδίου, αφού περάσει τους Αγίους Θεοδώρους, απέναντι θα βρει το εκκλησάκι της Αγίας μέσα στα ελαιόδεντρα και στις λεμονιές! Ειδικά την άνοιξη είναι απόλαυση ο περίπατος και η παραμονή για λίγη ώρα εκεί. Να ανάψει κάποιος τα καντηλάκια της, να προσευχηθεί και να ζητήσει την ευλογία και τη Χάρη της Μάρτυρος του Χριστού.

                                                     Ιερεύς Πέτρος Αθανασόπουλος

                                                               Εφημέριος Κιβερίου
                                                                         27-4-2020

                                                       

                      (Φωτογραφίες από την πανήγυρη της Αγίας το 2018)