Ο ιερέας πνευματικός ως ανάξιος μάρτυρας της μετανοίας και όχι κριτής

                   

 Το νόημα του μυστηρίου της μετανοίας συνοψίζεται σε μια σύντομη προτροπή του ιερέα προς τον μετανοούντα κατά το Ρωσικό τυπικό: 

«Κοίταξε, παιδί μου, ο Χριστός βρίσκεται εδώ αοράτως και δέχεται την εξομολόγησή σου:  γι’ αυτό ούτε να ντρέπεσαι, ούτε να φοβάσαι, ώστε να κρύψεις κάτι από μένα· πες μου λοιπόν χωρίς δισταγμό οτιδήποτε έχεις πράξει, και έτσι θα συγχωρηθείς από τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Κοίταξε η θεία εικόνα Του είναι μπροστά μας· εγώ δεν είμαι παρά μόνο ένας μάρτυρας, που θα μαρτυρήσει σ’ Αυτόν όλα όσα μου πεις. Αν όμως κρύψεις κάτι από μένα, θα διαπράξεις βαρύτερη αμαρτία. Πρόσεχε, λοιπόν, μήπως έχοντας έρθει στο γιατρό, φύγεις αθεράπευτος».

 Παραφράζοντας την προτροπή αυτή, γράφει ο άγ. Τύχων του Ζαντόσκ:

Όταν ο ιερέας δίνει οδηγίες για το μυστήριο της Μετανοίας, πρέπει να ομιλεί μ’ αυτόν τον τρόπο στον μετανοούντα:

 Παιδί μου εξομολογείσαι στον Θεό, που δυσαρεστείται για κάθε αμαρτία· κι εγώ, ο υπηρέτης Του, είμαι ο ανάξιος μάρτυρας της μετανοίας σου. Μη κρύψεις τίποτε, μη ντραπεί ή φοβηθείς, επειδή εδώ είμαστε μόνο εμείς οι τρεις, εσύ εγώ και ο Θεός, ενώπιον του οποίου έχεις αμαρτήσει, που γνωρίζει όλες τις αμαρτίες, και το πώς αυτές διαπράχθηκαν. Ο Θεός βρίσκεται παντού, και οτιδήποτε είπες, σκέφτηκες ή έκανες κάποιο κακό, Αυτός ήταν εκεί και γνωρίζει τα πάντα· είναι εδώ μαζί μας και τώρα, και περιμένει τα λόγια της μετανοίας και της εξομολόγησής σου. Γνωρίζει επίσης όλες σου τις αμαρτίες: μη ντραπείς λοιπόν να μιλήσεις για όσα έχεις διαπράξει. Και εγώ που βρίσκομαι εδώ, είμαι αμαρτωλός όπως εσύ· γι’ αυτό λοιπόν μη ντραπείς να ομολογήσεις τις αμαρτίες σου μπροστά μου.

Ο ιερέας είναι απλώς «ο προπομπός του Θεού», που εισάγει τον μετανοούντα στον θεϊκό χώρο·  αν χρησιμοποιήσουμε το ιατρικό παράδειγμα, ο ιερέας δεν είναι παρά ο γραμματέας του γιατρού στην αίθουσα αναμονής. Η εξομολόγηση γίνεται στον Χριστό, όχι στον ιερέα («ο Χριστός βρίσκεται εδώ αοράτως και δέχεται την εξομολόγησή σου»)· και η άφεση προέρχεται από τον Χριστό, κι όχι από τον ιερέα (« και έτσι θα συγχωρηθείς από τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό»).

Όταν αρχίσουμε να θεωρούμε την εξομολόγηση ουσιαστικά ως έργο του Χριστού κι όχι δικό μας, τότε θα αρχίσουμε να κατανοούμε το μυστήριο της μετανοίας μ’ έναν πιο θετικό τρόπο.

                                                                                                                  (Συνεχίζεται)

Πηγή: "Η εντός ημών βασιλεία" , Κάλλιστος Ware, εκδ. Ακρίτας