Ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική (Οσίου Παϊσίου Αγιορείτου)

Ο κόσμος πάει άσχημα σήμερα, γιατί όλοι λένε μεγάλες «αλήθειες» ,που δεν ανταποκρίνονται όμως στην πραγματικότητα. Τα γλυκά λόγια και οι μεγάλες αλήθειες έχουν αξία ,όταν βγαίνουν από αληθινά στόματα ,και πιάνουν τόπο μόνο στους καλοπροαίρετους ανθρώπους και σε εκείνους που έχουν καθαρό νου.

– Γέροντα, υπάρχει ειλικρίνεια κοσμική και ειλικρίνεια πνευματική;

– Ναι βέβαια. Η κοσμική ειλικρίνεια έχει αδιακρισία.

– Μιλάει δηλαδή κανείς ευκαίρως – ακαίρως ;

– Εκτός από αυτό. Η αλήθεια είναι αλήθεια. Αλλά, αν πης καμμιά φορά την αλήθεια χωρίς διάκριση ,αυτό δεν είναι αλήθεια. Π.χ. είναι αλήθεια ότι ο τάδε είναι βλαμμένος. Αν πας όμως να το πεις αυτό ,δεν ωφελείς.

Ή άλλος λέει: «Για να είμαι ειλικρινής, θα πάω να αμαρτήσω στην πλατεία» . Αυτό δεν είναι ειλικρίνεια. Όποιος έχει πολλή διάκριση ,έχει αρχοντική αγάπη ,θυσία και ταπείνωση ,και την πικρή ακόμη αλήθεια την λέει με πολλή απλότητα και την γλυκαίνει με την καλοσύνη του ,με αποτέλεσμα να ωφελεί πιο θετικά από τα γλυκά λόγια, όπως τα πικρά φάρμακα ωφελούν περισσότερο από τα γλυκά σιρόπια.

Η αλήθεια, όταν χρησιμοποιείται χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνει έγκλημα. Μερικοί ενεργούν εν ονόματι της αλήθειας και εγκληματούν. Όταν κανείς έχει ειλικρίνεια χωρίς διάκριση, μπορεί να κάνει διπλό κακό.

Πρώτα στον εαυτό του και ύστερα στους άλλους, γιατί αυτή η ειλικρίνεια δεν έχει σπλάχνα. Όποιος θέλει να είναι πράγματι ειλικρινής , ας ξεκινήσει να είναι ειλικρινής πρώτα με τον εαυτό του, γιατί από εκεί ξεκινάει η πνευματική ειλικρίνεια.

Όταν κανείς δεν είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, κοροϊδεύει και αδικεί τουλάχιστον μόνον τον εαυτό του. Όταν όμως συμπεριφέρεται χωρίς ειλικρίνεια προς τους άλλους, αμαρτάνει θανάσιμα, γιατί κοροϊδεύει τους άλλους.

– Μπορεί , Γέροντα, να κινείται κανείς έτσι από απλότητα;

– Τι απλότητα! Που την βρήκες σε ένα τέτοιο άνθρωπο την απλότητα! Αν είναι παιδάκι , θα έχει απλότητα . Αν είναι Άγιος, θα έχει απλότητα. Αν είναι μεγάλος και δεν είναι καθυστερημένος στο μυαλό και κινείται έτσι, θα είναι διάβολος.

– Και πώς αισθάνεται αυτός;

– Κόλαση σωστή. Ο ένας πειρασμός διαδέχεται τον άλλο. Συνέχεια πειρασμοί.

– Γέροντα, δεν πρέπει όμως να φέρεται κανείς με ευθύτητα;

– Η ευθύτητα ,έτσι όπως την χρησιμοποιούν πολλοί, έχει ένα νομικό πνεύμα. «Είμαι ευθύς, λένε,» κηρύττω επί των δωμάτων» , και κάνουν τον άλλον ρεζίλι, αλλά τελικά γίνονται οι ίδιοι ρεζίλι.

(Πηγή: Πνευματική αφύπνιση, Λόγοι Οσίου Παϊσίου Αγιορείτου,

Ι. Ησυχ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Σουρωτή Θεσ/νίκης)